Deprem, ülkemizin kaçınılmaz bir gerçeği. Sarsıntı anında ne yapacağını bilmek ise soğukkanlılığımızı korumanın ve hayatta kalmanın ilk adımıdır. Yıllardır duyduğumuz “Çök-Kapan-Tutun” yönteminin yanı sıra, özellikle bina çökmelerinde hayati bir rol oynayabilen hayat üçgeni tekniğini bilmek de büyük önem taşır.
Peki, tam olarak nedir bu hayat üçgeni ve bir sarsıntı anında nasıl doğru şekilde uygulanır? Bu yazımızda, hayat kurtaran bu tekniğin tüm detaylarını adım adım inceleyeceğiz.
Hayat Üçgeni (Yaşam Üçgeni) Nedir?
Hayat üçgeni, bir deprem sırasında binaların çökmesiyle, tavanın veya büyük duvar parçalarının sağlam ve hacimli eşyaların üzerine düşerek oluşturduğu üçgen şeklindeki boşluklardır. Bu boşluklar, enkaz altında kalan bir kişinin ezilmesini önleyerek ona yaşam alanı sağlar. Teoriye göre, eşyalar ne kadar büyük ve sağlamsa, üzerlerine gelen enkaz yükünü o kadar iyi taşır ve yanlarında o kadar güvenli bir boşluk oluştururlar.
Hayat Üçgeni Neden Önemlidir?
Depremlerdeki can kayıplarının önemli bir kısmı, taşıyıcı kolonların yıkılması sonucu tavanın çökerek insanları ezmesiyle meydana gelir. Masa altı gibi yerler, dayanıksız olduklarında bir “giyotin” etkisi yaratarak ezilebilir. Hayat üçgeni ise bu ezilmeyi önleyecek bir alternatif sunar. Sağlam bir koltuk, çamaşır makinesi veya dolu bir sandık gibi eşyaların yanı, çöken tavanın oluşturacağı enkaz yığınına karşı sizi koruyabilir.
Adım Adım Hayat Üçgeni Nasıl Oluşturulur?
Sarsıntı başladığı anda soğukkanlılığınızı koruyarak aşağıdaki adımları izleyin:
- Güvenli Eşya Belirleyin: Gözünüze anında sağlam, hacimli ve yere yakın bir eşya kestirin. (Aşağıda hangi eşyaların uygun olduğunu listeledik.)
- Yanına Uzanın: Seçtiğiniz eşyanın altına girmek yerine, hemen yanına, boşluk oluşturacak tarafına kıvrılarak cenin pozisyonu alın.
- Başınızı Koruyun: Ellerinizi başınızın ve ensenizin üzerine koyarak en önemli organınızı darbelere karşı koruyun.
- Bekleyin: Sarsıntı tamamen durana kadar pozisyonunuzu koruyun. Sakin kalmaya ve enerjinizi boşa harcamamaya çalışın.
Deprem anında sağlam bir koltuğun yanında hayat üçgeni pozisyonu almış bir kişi.
Hayat Üçgeni İçin Hangi Eşyalar Güvenlidir?
Doğru eşyayı seçmek, bu tekniğin başarısı için kritiktir.
- Güvenli Olanlar: Sağlam ve geniş koltuk takımları, içi dolu ve sağlam sandıklar, çamaşır/bulaşık makineleri, yatakların yanları, yere sabitlenmiş sağlam ve alçak kütüphaneler.
- Tehlikeli Olanlar: Masa altları (bacakları dayanıksızsa), kapı kirişleri (modern binalarda artık en zayıf yerlerden biridir), cam kenarları, devrilebilecek yüksek dolapların yanı.
Önemli Uyarı: Çök-Kapan-Tutun mu, Hayat Üçgeni mi?
AFAD gibi resmi kurumlar, özellikle sağlam yapılarda öncelikli olarak “Çök-Kapan-Tutun” yöntemini önermektedir. Bu yöntem, sarsıntı sırasında savrulan eşyalardan korunmak için en etkili yoldur.
Ancak, binanın yıkılma riskinin yüksek olduğunu hissettiğiniz durumlarda veya eşyaların devrilerek oluşturduğu bir boşluk varsa, hayat üçgeni pozisyonu almak daha güvenli bir seçenek olabilir. İdeal olan, bulunduğunuz ortamın risklerini önceden analiz edip her iki tekniği de bilmektir.
Sonuç olarak; depreme hazırlıklı olmak, sadece bir deprem çantası hazırlamaktan ibaret değildir. Sarsıntı anında hangi doğru hamleyi yapacağınızı bilmek, sizin ve sevdiklerinizin hayatta kalma şansını doğrudan artırır. Hayat üçgeni tekniğini öğrenmek ve nerede uygulanabileceğini bilmek, bu hazırlığın en önemli parçalarından biridir. Unutmayın, doğru bilgi hayat kurtarır.
Daha fazla bilgi için AFAD’ın resmi kaynaklarını inceleyebilirsiniz.
Bir yanıt yazın